पोखरा न्यूज – १८, माघ ।
पोखरा महानगरपालिका माछापुच्छ्रे मार्गस्थित मिलन शेरचनको घरभित्र पस्दा कोठाका भित्ता वरिपरि व्यवस्थित कलाकृतिको उत्कृष्टता देख्न सकिन्छ ।
जापान बसाईका क्रममा सिकेको हानानो ओशिआना सीपलाई नेपाल फर्केपछि प्रयोगमा ल्याएर कला क्षेत्रमा आफ्नो बेग्लै पहिचान बनाउन सफल छन् कलाकार मिलन शेरचन । हानानो ओशिआना अर्थात् सुकाइएका झारपातबाट चित्र बनाउने कलाले स्थापित गरेको छ शेरचनलाई ।
हानानो ओशिआना जापानी शब्द हो । दाजु अमेरिकामा भएका कारण उनलाई पनि अमेरिका जाने अवसर मिल्यो । केही समय अमेरिका बसाइपछि त्यतैबाट उनी जापान छिरीन् । जापान बसाइमा साइतो सान भन्ने साथीसँग उनी एउटा कला प्रदर्शनीमा पुगीन् । त्यहाँको कलाबाट उनी प्रभावित भइन् । जापानी कलाकार नोहारा उमीबाट हानानो ओशिआनाका बारेमा सिकिन् । जापान बसाइकै क्रममा पहिलेदेखिकै चिनजान भएका सत्यनारायण शेरचनसँग उनको विवाह भयो । बिहेको केही समयपछि उनीहरू दुवै नेपाल फर्किए ।
पाँच वर्ष जापान बसेपछि सन् १९९८ मा नेपाल फर्केसँगै यो कलालाई भित्र्याएर व्यावसायिकतामा प्रवेश गरेकी हुन् शेरचन । रहरको कलालाई व्यावसायितकतामा पुर्याउन उनी सफल भइन् । सानैदेखि फरक काममा रुचि राख्ने र सिर्जनामा रमाउने बानीले हानानो ओशिआनाको कलामा स्थापित गरेको उनको भनाइ छ । “केही न केही नयाँ कर्ममा रमाउने बानी थियो । घर र कोठा सजाउन मकैका भुत्ला हुन् कि, दिदीले स्वेटर बुन्दा फालेका धागाका टुक्रा, जे पाए त्यसलाई कुनै कलामा सजाउन मन लाग्थ्यो । मेरो रगतमै सिर्जनशीलता दौडिरहन्थ्यो । त्यसले सफल बनायो”, कलामा लगाव र धैर्यता चाहिने उल्लेख गर्दै उनले भनिन् ।
विद्यालय तहमा गृह विज्ञान लिएकाले पनि कलासँग जोडिन अझै सहज भएको उनको भनाइ छ । उनका हजुरबुबा भीमबहादुर भट्टचन धनशमशेर जबराको मोहारियाटोलस्थित दरबारमा सीतारावादक र तवलावादक हुन । बुबा झपटबहादुर भट्टचन पनि हस्तकलामा पोख्त हुन्थे । कला र सङ्गीतको पारिवारिक पृष्ठभूमि भएर पनि होला मिलनमा पनि त्यो गुणको प्रभाव भेटियो । उनी चित्रकलामा मात्र नभई साहित्य र सङ्गीतमा पनि उत्तिकै रुचि राख्थीन् ।
विसं २०३४ मा मकैको भुत्लाबाट बनाएको पुतलीको चित्र राम्रो भएको भन्दै पोखरेली युवा सांस्कृतिक परिवारले महिला तथा बालबालिका हस्तकला प्रदर्शनीमा उनलाई पुरस्कृत गर्यो । त्यसपछि २०४१ सालमा पनि उनले पुरस्कार पाइन् । उनको ऊर्जा झनै बढ्यो ।
त्यसपछि पोखराका स्थापित कलाकारसँग उनको सङ्गत भयो । कलाकार बुद्धि गुरुङले उनलाई चित्रकलाको बारेमा सिकीन् । चित्रकलाको ज्ञानले स्तरीय सिर्जनाका लागि मिलनलाई हौस्यायो ।
यही हौसलाकै कारण उनले पहिलोपटक २०५८ सालमा थकाली सेवा समिति नदीपुरमा पहिलो एकल चित्रकला प्रदर्शनी आयोजना गरीन् । सोचेभन्दा धेरै दर्शक आए । कलाको निकै प्रशंसा भयो । यही प्रेरणाले उनले पोखरा र काठमाडौँमा लगातार चार वर्षसम्म एकल चित्रकला प्रदर्शनी आयोजना गरीन् । सामूहिक चित्रकलामा भने उनले दर्जनौँपटक सहभागिता जनाएकी छिन् ।
रातको समयमा सिर्जना गर्न उत्कृष्ट लाग्छ उनलाई । “कल्पनाका विभिन्न चित्राकृतिलाई उतार्न शान्तिपूर्ण वातावरण चाहिन्छ । सबै सुतिसकेपछि आफ्नो सिर्जनामा तल्लीन हुन मन पराउँछु”, उनले भनिन् । प्रकृतिलाई जीवन्त उतार्न बढी मन पराउनुहुने उनले आफ्ना सिर्जनालाई रु २०० देखि दश हजारसम्ममा बिक्री गरेकी छिन् । शेरचनले कास्कीका विभिन्न गाउँमा कला कार्यशाला गोष्ठीको संयोजक भएर कार्यक्रमसमेत गरेकी छिन्।
हानानो ओशिआना भनेको सुकाइएको झारपातको उचित समिश्रण गरी जीवन्त राख्नु हो । यसरी प्रयोग हुने झारपात हाम्रै वरपर पाइन्छ । आफू यताउता डुल्दा देखिने मौसमी फूल तथा घाँसपात नै कला सिर्जनाका लागि उपयुक्त सामग्री हुन् । घर आँगन, करेसीबारी, खेतबारी, भिरपाखा चौरतिर उम्रने झारपातको सदुपयोग गर्न जाने झारपातलाई जीवन्त पार्न सकिन्छ र आर्थिकरूपमा सशक्त बन्न सकिन्छ भन्ने नमूनाकी पात्र हुनुहुन्छ शेरचन । कलाको मर्म बुझ्नेले मात्र चित्र किन्ने गरेको शेरचनले बताइन् ।
नेपाल ललित कला प्रज्ञा प्रतिष्ठान हस्तकला विभागबाट विद्वत्वृत्तिसमेत पाइसकेकी शेरचन दर्जन बढी सङ्घ संस्थाबाट सम्मानित भइसकेकी छिन् । ‘प्रथम नेपाली १०१ महिला’ पुस्तकमा समेत उनी समावेश भएको छिन् । केही न केही गरिरहन मन पराउने शेरचनले कला क्षेत्रभन्दा बाहिर पनि निकै उदाहरणीय काम गरेकी छिन् । सामाजिक सेवामा समेत उत्तिकै सक्रिय शेरचनले ‘सुन्दर पोखराका कर्मठ नारी भाग १ र २’ को प्रकाशन गरेर विभिन्न क्षेत्रका महिलालाई समाजमा चिनाउने कामसमेत गर्दै आएकी छिन् ।
